Son on bir yılda en az 695 çocuk işçi hayatını kaybetti

Raporumuzu, 2023-2024 yılında Mesleki Eğitim Merkezleri (MESEM) kapsamında çalışırken kaybettiğimiz yedi çocuğumuz (17 yaşındaki inşaat işçisi Alperen Enes Ural, 17 yaşındaki inşaat işçisi Murat Can Eryılmaz, 15 yaşındaki mobilya işçisi Erol Can Yavuz, 14 yaşındaki metal işçisi Arda Tonbul, 17 yaşındaki Ömer Çakar, 16 yaşındaki Zekai Dikici ve 17 yaşındaki Ulaş Dumlu) şahsında tüm kaybettiğimiz çocuk işçilere adıyoruz…

Yarın 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü… Çocuklarımızın okuması, oynaması, gezmesi, ruhsal ve fiziksel gelişimlerini tamamlaması, sağlıklı ve güvenli yaşaması gerekirken son dönemde derinleşen yoksulluk temelinde (özellikle devlet eliyle de) hızla işçileştiriliyorlar. Bunun sonucu olarak her yıl en az 60-70 çocuk işçiyi iş cinayetlerinde kaybediyoruz; binlerce yaralanma, uzuv kaybı, ruhsal ve fiziksel gelişime vurulan darbeler gözükmüyor bile…

MESEM: Devlet eliyle çocukların işçileştirilmesi
2006 yılında Türkiye’nin en büyük tekeli Koç Holding ile Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) işbirliğiyle, “meslek lisesi memleket meselesi” sloganıyla tohumları atılan MESEM programı, sadece AKP iktidarıyla sınırlandırılamayacak çok katmanlı bir sermaye projesidir. Her sermaye projesinde olduğu üzere MESEM’lere de ekonomik ve ideolojik hegemonyayı tamamlamaya dönük asli roller tanımlanmıştır.

MESEM, emek piyasasını uzun vadeli biçimlendirmenin araçlarından birisidir. Düşük ücretlerin ve uzun çalışma sürelerinin hakim olduğu emek yoğun sektörleri ayakta tutmaya hizmet eden MESEM programları, öğrenci-işçi konsepti eşliğinde ekonomik üretim birimi haline gelmiştir. Nisan 2023 tarihi itibarıyla mesleki teknik eğitim çerçevesinde döner sermaye kapsamındaki üretim gelirleri 2 milyar liraya yükselirken, bu gelirden öğrenci ve öğretmenlere düşen pay sadece 300 milyon liradır. Üretim gelirinin geçtiğimiz yılsonu itibarıyla 3,5 milyar liraya yükseldiği tahmin ediliyor.

MESEM’ler sermayenin ucuz emek rezervlerini doldurmanın dışında doğrudan patronlara finansman desteğinin de bir aracıdır. 2024 yılında bedavaya çalıştırılan öğrenci-işçiler için patronlara 1 milyar 698 milyon TL ödenirken, son üç yılda MESEM programlarına aktarılan kamu kaynağı 15 milyar liraya yaklaştı. Öte yandan, 6111 ve 7103 No’lu teşvik şartlarının zorlaşması üzerine patronların yeni finansman arayışında “ustalık telafi programı” öne çıktı. 2023 yılında programa başvuran patron sayısı 1 milyonu geçti. Başvuru üzerinden hesaplandığında aylık ödeme yaklaşık 4,2 milyar lirayı bulmaktadır.

MESEM aracılığıyla ortaokulu bitiren öğrencileri örgün eğitimden kopararak haftanın (resmi olarak) dört günü bedava işgücü olarak patronların sömürüsüne sunan MEB şimdi de yaz döneminde “beceri geliştirme programı” adı altında 7. ve 8. sınıftan itibaren tüm öğrencilerin katılabileceği “zanaat atölyeleri” açıyor. İstanbul, Ankara, İzmir, Erzurum, Konya, Mersin, Rize, Samsun, Sivas ve Şanlıurfa olmak üzere 10 şehirde 196 okulda başlatılacak pilot uygulamayla mesleki eğitim yaşı (12-13 yaşa) düşürülüyor.

Devlet eliyle işçileştirilmenin hayata geçirildiği bu süreçte doğal olarak maddi durumu kötü olan ailelerden çocuklar MESEM tercihinde (zorunluluğunda) bulundu. Böylece bir yandan okuyup diğer yandan çalışıp diploma, kalfalık ve ustalık belgesi alma imkanları olacaktı. Ancak bu çocuklara sunulan gelecek organize sanayi bölgelerinde, gıda, metal, kimya gibi sektörlerde ara eleman olma ya da hizmet sektörü çalışanı olmak. Çocuklarımız sağlıklarını, çocukluklarını ve gençliklerini işyerlerinde bırakacaklar…

Yüzde 91’ini ulusal basından; yüzde 9’unu ise çocuk işçilerin aileleri ve yerel basından öğrendiğimiz bilgilere dayanarak tespit ettiğimiz kadarıyla;

2013 yılında en az 59 çocuk işçi, 2014 yılında en az 54 çocuk işçi, 2015 yılında en az 63 çocuk işçi, 2016 yılında en az 56 çocuk işçi, 2017 yılında en az 60 çocuk işçi, 2018 yılında en az 67 çocuk işçi, 2019 yılında en az 67 çocuk işçi, 2020 yılında en az 67 çocuk işçi, 2021 yılında en az 62 çocuk işçi, 2022 yılında en az 62 çocuk işçi, 2023 yılında en az 54 çocuk işçi ve 2024 yılının ilk beş ayında en az 24 çocuk işçi olmak üzere; 2013-2024 yılları döneminde “en az” 695 çocuk işçi hayatını kaybetti…

• “En az” vurgusu yapmamızın bir nedeni bilmediğimiz çocuk işçi ölümlerinin olmasıdır. Diğer nedeni ise kimlik bilgilerine ulaşamadığımız için basında yer alan “18 yaşında”ki işçi ölümlerini çocuk işçiler kapsamına almamamızdır. Zira bu yaşa dair işçi ölümlerini “18 yaşını tamamlamış” olarak algılıyoruz. Ulusal ve yerel basına 18 yaşında olarak yansıyan ancak yaşını doldurmayan “çocuk işçiler” var mıdır? Evet, vardır. “Kayıtlarımıza bakarsak on bir yıl için tek tek yaş bilgilerinin teyit edilmesi gereken ‘18 yaş’ olarak kaydettiğimiz 188 işçi demek bu…”

“Çocuk işçi” kavramı üzerine
Yasalarda belirtilen “Çocuk işçi: 14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişidir.” ve “Genç işçi: 15 yaşını tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış kişidir.” tanımlarını güncel olarak ve uzun vadede istisnalar, çalışma hakları, sosyal güvenceleri gözeterek unutmuyoruz. Zira bugün “Emeklilikte Adalet” talebini yükselten 25-30 yıl evvelinin çırak ve stajyerlerinin taleplerinin temeli de buraya dayanıyor. Ancak raporumuzda tanımımızı evrensel bir sınıf değerine dayandırıyoruz: “18 yaşını doldurmayan ve (ücretli ya da kendi nam ve hesabına/ücretsiz) çalışan toplumun her üyesini “çocuk işçi”dir…

Bu noktada her zaman güncel olarak kullandığımız “çocuk işçi” kapsamını tekrar hatırlatalım: Çocuk işçiler tarım sektöründe ailesiyle birlikte mevsimlik olarak ücretli veya tarlasında çalışanlardır, çocuk işçiler haftanın bir günü okulda dört günü işyerinde olan MESEM adı altında çalışanlardır, çocuk işçiler kentlerin varoşlarında aile içi emek kapsamında ücretsiz çalışanlardır, çocuk işçiler iş öğrensin diye yaz tatilinde çalışanlardır, çocuk işçiler harçlığını kazansın diye tanıdığın yanına verilenlerdir…

Çocuk işçiler sistematik olarak Türkiye kapitalizminin daha ilköğretim çağındayken bile acımasız üretim çarklarına soktuğu oyun alanlarından koparılan çocukluğunu, gençliğini ve sağlığını işyerlerinde bırakan bu ülkenin geleceğidir. Kesinlikle arızi bir olgu değil bilinçli sistematik bir ucuz emek sömürüsüdür.

2013-2024 yıllarında çocuk iş cinayetlerinin işkollarına göre dağılımı şöyle:

Tarım, Orman işkolunda 383 çocuk (252 işçi ve 131 çiftçi); İnşaat, Yol işkolunda 75 çocuk; Metal işkolunda 52 çocuk; Konaklama işkolunda 49 çocuk; Gıda işkolunda 24 çocuk; Ticaret işkolunda 23 çocuk; Genel İşler işkolunda 21 çocuk; Tekstil, Deri işkolunda 17 çocuk; Taşımacılık işkolunda 16 çocuk; Ağaç, Kağıt işkolunda 12 çocuk; Kimya, Lastik işkolunda 7 çocuk; Enerji işkolunda 4 çocuk; Çimento, Toprak, Cam işkolunda 3 çocuk; Madencilik işkolunda 1 çocuk; İletişim işkolunda 1 çocuk; Sağlık işkolunda 1 çocuk; Elimizdeki veriler ışığında çalıştığı işkolunu belirleyemediğimiz 6 çocuk işçi çalışırken hayatını kaybetti…

• İstihdam dağılımına baktığımızda çocuk işçi ölümlerinin yüzde 78’ini ücretliler oluşturuyor. Geçmiş yıllarda çocuk işçilerde ücretli çalışanların oranı daha düşüktü. Ancak giderek ücretlilerin oranı artıyor. Bu durum işçileştirmenin 18 yaş altına doğru hızla genişlediğinin bir göstergesidir de.

• Sektörel dağılıma baktığımızda Çocuk işçi ölümlerinin yüzde 55’ini tarım, yüzde 20’sini sanayi, yüzde 14’ünü hizmetler ve yüzde 11’ini inşaat oluşturuyor. Her ne kadar çocuk işçi ölümlerinin yarısından fazlasını tarım sektörü oluştursa da bu oran hızla düşüyor. Sanayi, hizmetler ve inşaatlardaki çocuk ölüm oranları artıyor. Bunun iki nedeni var. Birincisi özellikle MESEM’ler eliyle çocuk işçiliğin kitlesel bir biçimde şehir içine taşınması. İkincisi ise Anadolu şehirlerinde hızla boy gösteren OSGB’ler ve burada yoğun bir çocuk işçiliğin olması.

• İşkolları açısından baktığımızda ise son yıllarda dikkat çekilmesi gereken işkolu “konaklama”. Son beş yıldır (özel olarak moto kurye mesleğinin artışının yanısıra) bu işkolunda güvencesizlik temelinde yaşanan kitlesel işçileşmenin bir sonucu olarak çocuk işçi ölümleri artıyor.

2013-2024 yıllarında çocuk iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle:

Trafik, Servis Kazası nedeniyle 193 çocuk; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 115 çocuk; Ezilme, Göçük nedeniyle 97 çocuk; Yüksekten Düşme nedeniyle 63 çocuk; Şiddet nedeniyle 58 çocuk; Elektrik Çarpması nedeniyle 44 çocuk; Yıldırım Düşmesi nedeniyle 41 çocuk; Patlama, Yanma nedeniyle 28 çocuk; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 14 çocuk; Kesilme, Kopma nedeniyle 13 çocuk; İntihar nedeniyle 10 çocuk; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 9 çocuk; Diğer nedenlerden dolayı 10 çocuk işçi çalışırken hayatını kaybetti…

• Trafik ve servis kazaları en çok çocuk işçi ölüm nedenidir. Çünkü mevsimlik tarım işçisi olan çocuklar tıka basa dolu minibüslerde, traktör kasalarında veya açık kasa kamyonetlerin yaptıkları kazalarda yollara savrulmaktalar. Buna ek olarak son dönemde zaman baskısı altında sipariş götürürken kaybettiğimiz moto kurye çocukları eklemek gerekmektedir.

• Yine önemli bir neden de boğulmalardır. Mevsimlik tarım işçisi çocuklar içme suyu veya genel kullanım için ihtiyaç olan suları derelerden ve su kanallarından sağlamaktadır. Ayrıca yazın 50 dereceyi aşan sıcaktan korunmak ve yine yıkanma ihtiyacı için girilen bu derelerde ve su kanallarında çocuklar boğulmaktadır.

• Ezilmeler metal, gıda, tekstil ve kimya işçisi çocukların sıkça karşılaştığı bir ölüm nedenidir. Ölmediklerinde de uzuv kaybı, kırılma gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Yüksekten düşmeler ise inşaat işçisi çocukların ilk sıradaki ölüm nedenidir. Bu ölüm nedenleri son dönemde MESEM’lerdeki kitlesel çocuk işçiliği nedeniyle hız kazanmıştır.

• Şiddet ise korunmasız olan çocukların işyerlerinde ve sokakta karşılaştıkları bir ölüm nedenidir. Çocuk işçiler için maruz kalınan fiziksel ve psikolojik şiddet çoğu zaman gündelik yaşamın bir parçası haline gelmiştir.

2013-2024 yıllarında çocuk iş cinayetlerinin yaşlara göre dağılımı şöyle:

4 yaşında 5 çocuk, 5 yaşında 5 çocuk, 6 yaşında 5 çocuk, 7 yaşında 7 çocuk, 8 yaşında 14 çocuk, 9 yaşında 13 çocuk, 10 yaşında 25 çocuk, 11 yaşında 16 çocuk, 12 yaşında 37 çocuk, 13 yaşında 46 çocuk, 14 yaşında 67 çocuk, 15 yaşında 103 çocuk, 16 yaşında 132 çocuk ve 17 yaşında 220 çocuk işçi çalışırken hayatını kaybetti…

• Türkiye’de çocuk işçilik 4 ila 8 yaş aralığında başlıyor. Tarımda toplayıcılık, çobanlık ve mevsimlik tarım işçiliği yapan; sokakta mendil satan, cam silen çocuklar var. Ancak mevsimlik tarım işçisi ve sokakta çalışan çocukların sayısında 8 yaşından itibaren ciddi bir artış var. 10-12 yaşlarda tekstil ve metalde çalışan çocukları görüyoruz. 13-14 yaşlarından itibaren tarım, inşaat, sanayi ve hizmetlerde çalışan sayıları yüzbinlere ulaşan; 15-17 yaş grubunda ise tarım başta olmak üzere konaklama, ticaret, inşaat, metal, tekstil ve gıda gibi işkollarında çalışan milyonu aşkın çocuk işçi var.

2013-2024 yıllarında çocuk iş cinayetlerinin cinsiyetlere göre dağılımı şöyle:

99 kız ve 596 oğlan çocuk işçi çalışırken hayatını kaybetti…

• İş cinayetlerinde ölen kız çocuklarının oranı yüzde 14’tür. Bu oran tüm yaşlardaki kadın işçi ölüm ortalamasının 2 katıdır. Ölen kız çocukların büyük bir çoğunluğu tarım işkolunda çalışıyordu. Tekstil ve genel işler işkolunda kız çocuklarının ölümlerine rastlıyoruz.

2013-2024 yılları döneminde 80 göçmen çocuk işçi hayatını kaybetti. Bu işçilerin geldikleri ülkelere bakarsak:

71’i Suriyeli, 6’sı Afganistanlı 1’i Iraklı, 1’i İranlı, 1’i Türkmenistanlı…

• Çocuk işçilerde göçmenlerin ölüm oranı yüzde 12’dir ve genel iş cinayetlerindeki göçmen işçi ölüm oranının iki katıdır. Ölen göçmen çocuk işçilerin neredeyse tamamı Suriyelidir. Bunun nedeni Suriye’deki savaş sonrası meydana gelen kitlesel mültecilik ve mültecilerin birçoğunun çocuğunun yoksulluk nedeniyle çalışmasıdır.

• Göçmen çocuk işçi ölümleri mevsimlik tarım, gıda-tekstil-metal gibi sanayi işkolları, inşaat ve genel işler işkollarında yoğunlaşıyor.

2013-2024 yıllarında Türkiye’nin 77 şehrinde çocuk iş cinayeti gerçekleştiğini tespit ettik:

52 ölüm Şanlıurfa’da; 40’ar ölüm Gaziantep ve İstanbul’da; 36 ölüm Adana’da; 25 ölüm Konya’da; 22 ölüm Antalya’da; 19’ar ölüm Ankara ve Bursa’da; 18’şer ölüm Aydın, Kocaeli, Mardin ve Mersin’de; 17 ölüm Manisa’da; 16 ölüm Diyarbakır’da; 14 ölüm Ağrı’da; 13 ölüm Denizli’de; 12’şer ölüm Hatay ve Samsun’da; 11’er ölüm İzmir, Kahramanmaraş ve Şırnak’ta; 10’ar ölüm Aksaray, Balıkesir, Erzurum, Kayseri, Osmaniye ve Sakarya’da; 9’ar ölüm Malatya, Muğla ve Van’da; 8’er ölüm Ordu, Sivas ve Tekirdağ’da; 7’şer ölüm Afyon, Giresun, Karaman ve Siirt’te; 6’şar ölüm Batman ve Düzce’de; 5’er ölüm Çorum, Elazığ, Kastamonu, Muş ve Yozgat’ta; 4’er ölüm Bolu, Hakkari, Isparta, Kilis, Kütahya ve Sinop’ta; 3’er ölüm Bartın, Bitlis, Eskişehir, Kars, Kırıkkale, Kırklareli, Niğde ve Uşak’ta; 2’şer ölüm Bilecik, Bingöl, Burdur, Çanakkale, Gümüşhane, Rize, Tokat, Tunceli ve Zonguldak’ta; 1’er ölüm Adıyaman, Ardahan, Bayburt, Çankırı, Edirne, Karabük, Kırşehir, Nevşehir, Trabzon, Yalova ve Irak’ta meydana geldi…

• Çocuk İşçi iş cinayetlerindeki ilk dört şehre bakarsak: Şanlıurfa’da ölen çocukların çoğu tarım işkolunda çalışmaktadır. Belirtilmesi gereken bir husus da diğer şehirlerde ölen mevsimlik çocuk işçilerinde de memleket olarak yine ilk sırada Şanlıurfalılar vardır. Gaziantep’te ölen çocukların yarısı tarımda çalışmakla birlikte özellikle tekstil başta olmak üzere sanayide yoğun bir biçimde çocuk işçiliğe rastlıyoruz. İstanbul’da ölen çocuklar metal başta olmak üzere sanayide, inşaatta, motokurye ve sokakta çalışmaktadır. Adana’da ise tarım, sanayi, inşaat ve hizmetler olmak üzere çok yaygın bir çocuk işçilik gözükmektedir.

Sonuç olarak çocuk işçiliğinin yasaklanması, mesleki öğrenimin çocuk gelişimine uygun bir biçimde planlanması ve kamusal kurallar çerçevesi içinde olması gerektiğini biliyoruz. Ancak bunları sistem içinde ifade etmek (çocuk işçiliği sınırlandırma mücadelesi çok önemli olsa da) tek başına bir anlam ifade etmiyor. Örgütlenmek, mücadele etmek ve direnmek gerekiyor. Geleneksel emek örgütlenmelerinin kendi üyelerinin çıkarlarını bile koruyamadığı ve buharlaştığı bu dönemde çocuklarımızı koruyacak örgütlenmelerin ve mücadelelerin araçlarını oluşturmalıyız…

2013-2024 yıllarında iş cinayetlerinde hayatını kaybeden 695 çocuk işçinin isimleri…
Emircan Mazak, Alperen Enes Ural, Abdullah Çevik, Polat Baran, Serkan Çakıl, Bünyamin Çakıl, Efe Demir, Muhammet Kaan Akbulak, Arda Bağuç, Ömür Arslan, Yasin Dombay, Furkan Çifçi, Azat Erenuluğ, Arda Günay, Murat Can Eryılmaz, Baran G., Deniz Tutan, Erol Can Yavuz, Arda Tonbul, Muhammed Şahin, Vefa ., Miraç Terazi, Faruk Alkan, Mehmet Ali Nar, İsmail Yağbasan, Furkan Ertan, Yiğit Çiçek, Ali Maslak, Yusuf Polat, Salih Akkuş, Oğuzhan Karataş, Mertcan Kuru, Y.G., Mahmut Türkmen, Ali Heysem Heşlum, Ali Yahya Çetintaş, Mehmet Erboğa, Abdulkadir Erboğa, Abdullah El Hamuud, Abdulsamet Ceylan, Ömer Çakar, Ömer Girgin, Birol Deveci, Hüseyin Kaan Demir, Davud Murad, Zekai Dikici, Yiğit Zamanis, Emirhan Türker, Bayram Ali Akdilek, Ömer Faruk Yıldız, Ulaş Dumlu, Bektaş Algül, Mustafa Koç, Mehmet Akif Zengin, Serhat Erdem, Emir Yusuf Abanuz, Ali Sait Karpınar, C.A.K., Emre Koç, Egehan Bülbül, Ağci Çiçek, Abdülkadir M., Ali Koç, İskender Çimen, Diyar Demir, İrem Selçuk, Hidayet Yeşil, Mehmet Çevirel, Furkan Kalemli, Ayşegül Üzüm, M.D., Uğurcan Demirbaş, Mert Er, Miktad Yantur, Halil Karagöz, Muhammed Nur El Hüseyin, Halil Togay, Tahir Baykan, Ferhat Batur, Yalçın Akcan, Yusuf Narin, Muhammet Gün, Büşra Koçak, Zafer Umut Bayram, Muharrem Aksem, Hayri Altun, Ahmet Şahin, Ahmet Çetin Genç, Edanur Demir, Habib Gökçe, Yakup Mehmet Öyürlü, Süleyman Daşgın, Muhammed el-Bish, Yusuf Demir, Muhammet Talha Karabacak, Abdülhamit Gür, Mahmut Karaaslan, Belkize (Hacer) Çelik, Yahya Berkay Şahin, Mecit Muhammed Madal, Emcet El Şvavbi, Emat Eldin, Hediye Aksoy, Mustafa Bülbül, Z.K., Hatice Kestane, Musa Can Çapuk, Ahmed Hannan, Beritan Taşer, Muhammed Atış, Salih Güneş, Maher Fovaz El Halaf, Gülhan Çizik, Berzan Özgün, Fevzi Özek, Muhammet Karancı, Narin Büyükçay, Baran Üstün, Habip Şen, Samet Bilir, Caner Sak, Mustafa El Muhammet, Özgür Can Akbulut, Barış Akbulut, Rojhat Altuntaş, Latif A., Fırat Eroğlu, Fesih Kapçak, Emrecan Çiftçi, Emrullah Kalem, Halil Şenbüyük, Tümer Kaşık, İsa Yıldız, Devran Onay, Gamze Açar, Serhat Sarıyıldırım, Gökhan Dünay, Aslı Aktarlı, Suat Aktarlı, Emre Özcan, Mahmut Tebaş, Ayşe Daş, Faruk Aslan, Samet Baran, Eymenh Hammamı, U.A., Mükremin Tangıç, Doğan Yılmaz, Haydar Karataş, Alper Arslan, Mehmet Zencirci, İbrahim Küçük, Sami Samet Satır, Ersan Taş, Muhammet Gencer, İsa Yıldırım, Kemal Budak, Hamza Acan, Ramazan Şimşek, Mehmet Emin Epyıldız, Mehmet Ali Beşaltı, Harun Şakar, Vefa Karataş, Yunus Akkuş, Hasan İlaslan, Ahmet Akturfan, Caner Mızrak, Mustafa Kemal Üçpınar, Mehmet Fatih Çiftçi, Yasin Parlak, Salih Geyikçi, Abdulkadir Karaali, Veysel Can Sevinç, Emre Bayır, Eray Yazgan, Halaf (Halef) Sağır, Fatih Gür, Gülay Yaman, Visal Süleyman, Jindar Şan, Burak Demir, Emircan Burak, Furkan Diri, Muhammed Emir Bozanoğlu, Vakha Aksat, İbrahim Ayman, Recep Arslan, Rafide El-Dank, İsa Boğa, Burak Türker, Nurullah Karakuş, Emrullah Alptekin, Yakup Çetin, Tevfik Fukra Erikli, Şervan Akpolat, Ahmet D., Nergiz Kinno, Göksal Çolak, Ömer Demet, Abdul Şükür Türkmen, Hakan Güneş, Yakup Yıldız, Muhammed Emin, Zinnur Tomay, İbrahim Halil Oruç, Ramazan Uysal, Efekan Aslan, Devran Tunahan Kösçü, Selman Bingöl, Halil Yeloğlu, Ahmet Essed, Hasan Toksoy, Umut Aldemir, Uğur Güneş, Okan Şengel, Murat Özkara, Yusuf Aydın, Ayçan İbrahim, Musa Taşkın Yavuz, Kadir Üstün, Emrah Sucu, Mahmut Maruf, Ahmet Sino, Aleyna Hatun Budanır, Arif Kul, Ahmet Turan, Ömer Faruk Arslan, Oğuzhan Erçeğ, Ahmet Furkan Kılınç, Gül Abdu, Cemil Uslu, Faruk Aydemiroğlu, Beşşar Elşeyh, Samet Tekin, İslam Öztemel, Dayip Öztürk, Agit Güler, Mehmet Zeyrek, Sedat Ay, Ahmet Hakan Öğütçü, İbrahim Biçer, Kadir Kara, Vefa Taşçı, Mehmet Bağatır, Nimet Saylan, Osman Anşen, Mustafa Ali Kelebek, Sığan Kertes, Oktay Porsuk, Mehmet Toprak, Zeynep Eroğlu, Ekrem Yörük, Harun Ezer, Ökkeş Yanar, Mahmut Deveci, Halil Aygün, Tolga Köse, Bahar Çağatay, Piroz Yaşar, Muhammet Reşit Yıldırım, Eren Gül, Furkan Duman, Samet Çelebi, Muhammet Nur El Ahmet, Erdem Karakoç, Fazlı Çam, Ceylan Kanarya, İbrahim Zengin, Arif Atçı, Murat Gümüş, Faruk Kaya, Yunus İnci, Hasan İke, Ali Osman Duvar, Dilek Arslan, Muhammet Gökdeniz, Davut Beyazıt, Onur Yoldaş, Hüseyin Abay, Mustafa Buğa, İsmail Çolak, Seyfullah Ömgün, Tuba Akkoyun, Hasan Koçaker, Ömer Faruk Sever, R.D., Bekir Erdem, Faruk Türkoğlu, Ali Yıldız, Ahmet Albayrak, Kasım Özdemir, Murtaza Meşe, Oğuzhan Tosun, Abdül Kuddüs Nazar Mehmet, Habibe Aydın, Ramazan Saltı, Ayşe Alpak, Kasen Abdullah, İbrahim İşcan, Halil İbrahim Arslan, Hava Aslan, Berkay Zengin, Refik Göksu, T.A., Muhammed Mahmoud Eşsilim, Pınar Müçek, Fettah Erdem, Edanur Baksi, Kadir Oflaz, Hakan Sarp,Burak Ay, Ahmet Doğan, Erkan Ölmez, Diyap Abid, Furkan Ateş, Şahin Aytaç, Mehmet Şeyhan, Selman Mertaslan, Adem Kum, Behlül Ataş, Özcan Gencer, Yasin Yorulmaz, Ercan Tuğlu, Halil Berke Aygün, Mahmut Altunsöz, Sefa Doğan Özer, Mendul Meryem, Osman Yardımcı, Serhat Bilmez, Ufuk Özcan, İ.D., Aytuğ Kesim, Hekim Casım Nebo, Halil İbrahim Alış, Ömer Faruk Bulut, Abdulhamit Taben, Ahmet Taben, Yusuf Kara, Hayriye Kurt, Benal Temurlu, Furkan Öztürk, Mehmet Bölükbaşı, Sultan El Halil, Burhan Tutak, Furkan Akalın, Ramazan Baş, Bahri Emen, Orhan Aslan, Muhammet Aydemir, Mazlum Turan, İbrahim Kılıçaslan, Ayberk Ayvalık, Serdar Yakar, Abdülkadir İda, Mustafa Koçer, Burak Kaya, Yasin Tomaç, Ali İbrahim, Burak Aslan, İslam Bayat, Abdullah Şeker, Yunus Emre Solmaz, Oğuz Uysal, Basil Ali, Hüseyin Karakaş, Malik Şahingöz, Dersim Hacı, Çağla Yalçın, Recep Kaynak, İbrahim Oturan, Kubilayhan Altınışık, Hacı Ölgen, Enis Kök, Ramazan Gürcan, Didem Öztürk, Veli Can Çelik, Reşat B., Berkan Altay, Yusuf Toprak, Samır Muhammed, Enes Alkan, Bedirhan Ok, İsmail Gür, Zehra Alda, Oğuzhan Çalışkan, Emin Halastar, Nurullah Yeşilyurt, Kübra Yaşatır, Süleyman Sertan Buluş, Nacin Freyş, Hale Çelik, Osman Özen, Barış Ergin, Yılmaz İdareci, Hamitcan Aslan, F. Y., Sebahat Ö., İbrahim Can Duran, Hüseyin Demir, Ali Fırat Belder, Seyrani Köstü, Emre Aksüt, Abdul Hakim, Harun Efe, Mehmet Öztürk, Serdar Özdemir, Osman Avcı, Hasan Bakdur, Salih Eroğlu, Gökhan Örüç, Pınar Akbaş, Eren Erenoğlu, Fırat Sarıçam, Serdar Demir, Faruk Can Güvenç, Ali Karkaş, İlhan Yiğit, Faruk Dumlupınar, Vefa Aydemir, Mahmut Ateş, Rabia Cirik, Ayşe Cirik, İbrahim Yavuz, Ş.Ü., Sabri D., Muratcan Turan, Ferhat İridağ, Mahir Aytaç, Gökhan Kayalıoğlu, Deniz Esen, Bayram Süzel, Mustafa Tomay, Abdülkerim Karadöl, İbrahim Kara, Ferdi Çakır, Nezir Akgül, Süleyman Kasar, Volkan Özpamuk, Hüseyin Ceylan, Kübra Şenateş, Kader Yalçın, Aslı Oruç, Sülayman Yörük, Soner Karatut, Bayram Yıldız, Yonca Akkuş, Ferit Güler, Serkan Altunay, Murat Güner, Mehmet Sıtkı Gültekin, B.İ., Evren Kocaöz, Emirhan Dolak, S.A., Mahsum Ak, Sinan Enes Zinciralmaz, Sozdar Beko, Esmanur Solmuş, Arsalan Doudkanlou, Kuzey Evergen, Muhammed Emir Bakla, Mohammed Zain, Mustafa Çakmak, Enes Balçok, Talha Çınaklı, Ahmet Doğukan Ataş, Abdurrezzak Kahya, Ali Karaoğlan, Harun Yıldız, Emir Zaif, Yiğit Demirel, Hasan Eymen Ergen, Fidan Tunç, Dicle Nur Selçuk, Erman Haymana, Seli Salih, Tamer Çağatay Kıla, Mehmet Sinan Yaygın, Hüseyin Elhamud, Gizem Selda Çoban, İsa İşli, Cahit Geçit, Ahmet Elderviş, Hamza Dülükoğlu, Sefa Yıldız, Muhammet Ongun, M.E.H., Ramazan Ulu, Anıl Altıntaş, Şeymanur Üzüm, Eda Tunç, İsmet Ziya Çevik, Muhammed Koçyiğit, Abdulsamed Dağ, Murat Koyuncu, Muhammed Dağır, Emir Esnek, Doğan Gül, Muhammed Onan, Ula Kerem, Ali Kubacık, Mehmet Durmaz, Delil Alış, Enes Kurt, Taha Demirler, Mert Yıldırım, Muhammet Can Örnek, Zeynep Kumsal Yılmaz, Murat Kaya, Mustafa İletmiş, Mehmet Ali Kırcılı, Fadime ., Enes Çiftçi, Mehmet Emin Aslan, Ahmet Aslan, Saadet Karataş, Remziye Büyükçay, Yusuf Ata, Batuhan Kartal, Gamze Kakız, Hamza Çökükoğlu, Vail El Mansur, Harun Mete Şahin, Bakri Ancilini, Emirhan Uyanık, Kevser Kartal, Sami Nadiri, Nucud Salih, Ali Osman Eytemiş, İbrahim Okal, Ramazan Şimşek, Mehmet Zurnacı, Kadir Yağmur, Mahmut Yağmur, Doğan Polat, İbrahim Aldemir, Muhammet Ali Demir, Üzeyir Erken, Barış Aksu, Abdullah Korkmaz, Süleyman Buluş, Göksu Akyel, Sinem Aksu, Abdullah Sabah, Hakan Yeşiltaş, Hacire Aslan, Mehmet Mustafa Aslan, Davut Ulaş Kayacan, Osman Şimşek, Abdurrahman Abdi, Ali Berkel, Tarkan Gürbüz, Vedat Ekinci, Hatice El Naccar, Ünal Efe Ecer, Mesut Karakülah, Ayaz Güloğlu, Nupelda Güloğlu, Tülin Türkmen, Musa Polat, Pınar Polat, Arda Kaan Keskin, Ali Soyer, Ferhat Arslan, Diyar Bilen, Ahmed El Ahmed, Asiye Torun, Gökhan Özkan, Berivan Karakeçili, Ahmet Çiftçi, Aziz Çino, Bekir Dem, Muhammed Ay, Jihad Saflan Hamid, Mustafa Altunbaş, Hıdır Önder, Kefa İbrahim, Umut Demiröz, Ahmet Salih, Gökhan Ahıskalı, Yakup Taşdemir, Yusuf Yılmaz, Leyla Çiçek, Serhat Batur, Yusuf Kıdat, Hogır Kayran, İsmail Semih Kaynak, Yusuf Kaya, Berat Taş, İlyas Çeler, Aydın Dolmi, Beşar Güneş, Habib Geçer, Osman Sarı, Songül Çapat, Mehmet Emin Çevik, İsrafil Sarı, Muhammed Hacderviş, Eray Sevim, Nildanur Akman, Esma Polat, Şahin Budan, Samet Barış Aydın, Tahsin Can Korkut, Betül Kazan, Handan Yıldız, Hatice Acar, Kübra Yılmaz, Muhammed Açıkça, Ali Osman K., Cafer Gül, Resul Çiçek, Yakup Çiçek, Kadri Barak, Ahmet Demir, Mehmet Yılmaz, Ayşegül Küçükyılmaz, Bünyamin Öztürk, Zeynep Müçek, Hatice Korkmaz, Mutlu Çelik, Üzeyir Çatal, Mustafa Cemal, Hüseyin Eşen, Abdulsamet Eren, Ferhat Ali, R.Y., Mazlum Candede, Bünyamin Buyun, Tuba Nur Ekinci, Eyüp Ağırman, Ali Çite, Ferhat Çalışkan, Aziz Mavi, Abit Yıldız, Hatice Dayanç, Muhammed Hasan, Yıldırım Öz, Bahattin İlet, Aysel Gezici, Mehmet Kizir, Songül Evran, Salih Sak, Mustafa Şahingöz, Ahmet Toros, Harun Demir, Ferhad Ş., Raid Hasan, Dijle Karakaş, Seda Nur Tatar, Çetin Akdoğan, Ayşe Alda, E.P., Sedat Yalçın, Furkan Çavuş, Ali Saltık, Yasir Geylani, Ahmet Ataş, Resul Yılmaz, Ahmet Güneysu, Yavuzhan Gemici, İbrahim Bozkurt, Yücel Arı, Muharrem Dursun, Orhan Sürer, Behzat Özen, Emine Demirel, Sami Kozan, Nazar Güvendiren, Esma Bağcı, Şifa Bağcı, Hüseyin Çelik, Yasin Çelik, Yakup Kartal, Sabahattin Donat, Ökkeş Gögebakan, Salih Dikici, Oya Korkan, Mustafa Demirray, Ahmet Yıldız ve ismini öğrenemediğimiz 15 çocuk…