SGK Kayıt Dışı İstihdamla mücadele çalışmalarına devam ediyor

KAYIT DIŞI İSTİHDAM NEDİR?

Kayıt dışı istihdam, çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi ya da çalışma gün veya ücretlerinin eksik bildirilmesi anlamına gelir. Bu durum, sigortasız işçi çalıştırmanın yanı sıra, çalışma sürelerinin ya da ücretlerin eksik bildirilmesi şeklinde de ortaya çıkabilir. Çalışanların sigortalı olarak çalıştırılmaları anayasal bir hak ve zorunluluk olup, hem çalışan hem de işveren açısından büyük önem taşır. Sigortasız çalışma, çalışanların emeklilik hakkından yoksun kalmasına, iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı korunmasız hale gelmesine ve birçok sosyal haktan mahrum olmasına neden olur.

KAYIT DIŞI ÇALIŞMANIN ZARARLARI

Kayıt dışı çalışmanın hem çalışanlar hem işverenler hem de devlet açısından pek çok olumsuz etkisi bulunur. Sigortasız çalışan bir kişi, emekli olamaz, malullük ya da ölüm aylığı gibi haklardan yararlanamaz. Ayrıca işsizlik sigortası ve genel sağlık sigortası gibi sosyal güvenlik sistemlerinin dışında kalır. İşverenler açısından ise kayıt dışı istihdam, yüksek idari para cezaları ve işyerinin kapanma riski gibi ciddi yaptırımlara yol açar. SGK tarafından yapılan denetimlerde bir işçinin kayıt dışı çalıştırıldığının tespit edilmesi durumunda işverene 14 asgari ücrete kadar para cezası uygulanabilir. Bununla birlikte, sigorta prim teşviklerinden yararlanma hakları da kaybedilir.

YABANCI UYRUKLU İŞÇİ ÇALIŞTIRMANIN ŞARTLARI

Yabancı uyruklu işçi çalıştıracak işverenlerin, önceden çalışma izni almaları gerekmektedir. 2024 yılı itibarıyla çalışma izni bulunmayan yabancı uyruklu bir işçinin çalıştırılması durumunda, işverene kişi başına 56.752 TL idari para cezası uygulanacaktır. Ayrıca kaçak yabancı işçi çalıştıran işverenler, bu işçilerin konaklama ve geri dönüş masraflarını da karşılamak zorunda kalabilirler.

ÜCRETLERİN BANKA KANALIYLA ÖDENMESİ ZORUNLULUĞU

İşverenlerin, beş ve üzeri işçi çalıştırması durumunda, işçilere yapılan tüm ödemeleri banka kanalıyla yapma zorunluluğu bulunmaktadır. 2024 yılı itibarıyla, bu zorunluluğa uyulmaması halinde her işçi ve her ay için 1.514 TL idari para cezası uygulanacaktır.

BİLGİ EDİNME VE ŞİKAYET HAKKI

Çalışanlar, sigortalı olup olmadıklarını ve kazançlarının doğru bildirilip bildirilmediğini e-devlet üzerinden veya SGK müdürlüklerine başvurarak öğrenebilirler. Sigortasız çalıştırıldıklarını düşünen çalışanlar, ALO 170 hattını, SGK müdürlüklerini veya CİMER’i kullanarak ihbarda bulunabilirler.