Çocuklarda ishal ve kusmaya dikkat!

İshal çoğunlukla 0-5 yaş grubundaki çocuklarda rastlanan en sık enfeksiyon hastalıklarından bir tanesidir.Mide ve bağırsakların iltihabı olarak da değerlendirilebilir. Özellikle virüs kaynaklı olanlar  genellikle sıvı takviyesi ile kendi kendine düzelir.

PEKİ İSHAL NEDİR?

İshal, virüs ya da kontamine olmuş yiyeceklerin bağırsak hareketlerini bozması ile dışkılamanın normalden daha sık  ve cıvık olması durumudur.İnce bağırsak kaynaklı ishallerde dışkının miktarı ve sıvı içeriği fazla iken, kalın bağırsak kaynaklı ishallerde sıvı miktarı daha azdır.

İSHAL NEDEN OLUR?

İshal, neden olan etken ile bulaşmış yiyeceklerin yenmesi, suyun içilmesi ve kirli ellerin ağza götürülmesi ile bulaşır.

İSHALE EŞLİK EDEN BULGULAR NELERDİR?

Klinik bir bulgu olan ishale sıklıkla eşlik eden bulgular:

• Bulantı,
• kusma,
• karın ağrısı,
• ateş yüksekliği,
• iştahsızlık,
• halsizliktir.

Kalın bağırsak hastalığıyla giden ishallerde dışkı iltihaplı, sümüksü ve kanlı olabilir. Bu tabloya dizanteri denir. Özellikle bebeklerde emmede, hareketlerde azalma, sürekli uyuklama hali görülebilir.

ÇOCUKLARDA KAÇ TÜR İSHAL GÖRÜLÜR?

Akut ishal: 14 günden kısa sürer. Genellikle bir virüs, bakteri, parazitler tarafından oluşturulur. Virüslere bağlı ishal ani başlangıçlı, kramp şeklinde karın ağrısının ve iştahsızlığın eşlik ettiği tablo ile karşımıza çıkar. İshal ile birlikte kusma ve hafif ateş görülür. Bu tür ishaller 3-6 gün içinde kendiliğinden düzelir. Tekrarlayan ishal: 14 günden fazla sürer. Kronik İshal: Ortalama bir aydan daha fazla sürer.

VÜCUTTA SU KAYBI BELİRTİLERİ

• Dudak ve ağız kuruluğu,
• Uykuya meyil,
• Göz kürelerinde çöküş,
• Nabızda hızlanma,
• İdrar miktarında azalma şeklinde kendini gösterir.

İSHAL TEDAVİSİNDE NELER YAPIYORUZ?

Çoğu çocuk için, ishal genellikle oldukça hafif seyreder ve birkaç gün içinde günlük sıvı alımında artış dışında herhangi bir tedaviye gerek olmaksızın düzelir. Çünkü çocukların bağışıklık sistemi sıklıkla enfeksiyonu vücuttan temizlemek için yeterlidir. Ancak, çocuğun genel durumu kötüyse veya dehidratasyon dediğimiz fazla miktarda sıvı kaybı varsa  tıbbi yardım almak gerekmektedir. Eğer çocuk kusmaya devam ediyorsa, bol miktarda sıvı alımı kusmayı daha da tetikleyebilir. Bu yüzden çocuklarda verilen sıvı miktarını düşük tutup sık aralıklarla sıvı tüketmesini sağlamak gerekmektedir. Kusma durduktan sonra ise, çocuğunuzun normal beslenmesi açılabilir ancak günlük sıvı alımı normalin üstüne çıkarma hedeflenmelidir. Çocukların başlarda yemek yemeyi istememeleri normaldir. Sıvı takviyesi bu durumda en önemli olanıdır. Dolayısıyla katı yiyecekler iştahları geri dönene kadar bekletilebilir. Meyve suları ve gazlı içeceklerden ise ishali kötüleştirebileceği için kaçınılmalıdır. Ateş veya baş ağrısını hafifletmek için çocuğun  yaşına ve kilosuna uygun ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar önerilebilir. Uygun görülürse probiyotikler de reçete edilebilir ancak önerilmedikçe ishal durdurucu ilaçlar kullanılmamalıdır. Analiz edilen dışkı örneğinde bakteriyel bir neden bulunursa o zaman  antibiyotik reçete edilebilir. Antibiyotikler, enfeksiyonun nedeni saptanmadan verilmemelidir. Ağızdan sıvı ve tuz kaybının yerine konamadığı ağır ishal vakalarında damardan sıvı ve elektrolit tedavisi için hastaneye yatış yapılır.

ANNE SÜTÜ İSHALDEN KORUR

Anne sütünün içinde bulunan maddeler, anne sütü ile beslenen bebekleri ishale yol açabilecek enfeksiyonlardan korur. Anne sütü ile beslenme durumunda ishal gelişirse, bebek anne sütüne devam etmeli hatta daha sık emzirilmelidir. Bebek mamayla besleniyorsa mama hazırlama suyu kaynatılmalı, biberon ve emzikler sterilize edilmelidir.